⁠ 
शुक्रवार, मार्च 29, 2024

2000 रुपयांच्या बनावट नोटांबाबत सरकारची धक्कादायक माहिती, खरी नोट कशी ओळखायची??

जळगाव लाईव्ह न्यूज । २ ऑगस्ट २०२२ । देशात बनावट नोटा फिरत आहेत का? आणि त्याही 2000 रुपयांच्या बनावट नोटा? होय, हे खरे आहे आणि सरकारनेच सांगितले आहे की, सध्या बाजारात 2000 रुपयांच्या बनावट नोटा आहेत. मात्र, सध्या बनावट नोटांच्या संख्येत लक्षणीय घट झाल्याचेही सरकारने म्हटले आहे. लोकसभेत विचारलेल्या प्रश्नाच्या उत्तरात सरकारने बनावट नोटांची माहिती सभागृहात ठेवली.

अर्थ राज्यमंत्री पंकज चौधरी यांनी सदनात दिलेल्या माहितीत सांगितले की, आता बँकिंग व्यवस्थेत 2000 रुपयांच्या बनावट नोटांची संख्या लक्षणीयरीत्या कमी झाली आहे. सरकारच्या म्हणण्यानुसार, 2018 ते 2020 दरम्यान अशा बनावट नोटांच्या संख्येत वाढ झाली होती, परंतु आता ती कमी होत चालली आहे. भाजप खासदार रंजनबेन धनंजय भट्ट यांना बनावट नोटांची संख्या आणि त्यांना हाताळण्याचे मार्ग याबाबत प्रश्न विचारण्यात आला होता.

नॅशनल क्राईम रेकॉर्ड ब्युरोच्या आकडेवारीच्या आधारे मंत्रालयाने दिलेल्या माहितीनुसार, 2021-22 मध्ये देशाच्या बँकिंग प्रणालीमध्ये 2,000 रुपयांच्या 13,604 बनावट नोटा पकडल्या गेल्या आहेत, जे 2,000 रुपयांच्या सर्व नोटांच्या 0.00063 टक्के आहे. 2018 ते 2020 या काळात बनावट नोटांची संख्या वाढत होती. 2018 मध्ये 54,776 बनावट नोटा पकडण्यात आल्या. त्याच वेळी, 2019 मध्ये 90,556 नोटा पकडल्या गेल्या. आतापर्यंत एकूण अडीच लाख बनावट नोटा पकडण्यात आल्या आहेत. 90 टक्के बनावट नोटांमध्ये सुरक्षिततेची सर्व चिन्हे होती, परंतु त्यांचा दर्जा अत्यंत निकृष्ट होता.

सरकारने काय पावले उचलली
अर्थ मंत्रालयाच्या म्हणण्यानुसार, बनावट नोटांचा ओघ रोखण्यासाठी सरकारने अनेक महत्त्वाची पावले उचलली आहेत. एनआयए अशा सर्व प्रकरणांची चौकशी करत आहे, ज्यामध्ये अशा बनावट नोटांचा वापर करण्यात आला होता, ज्यांची ओळख पटवणे फार कठीण होते. एनआयए अशी प्रकरणे आणि तपासाचे निष्कर्ष वेगवेगळ्या सुरक्षा एजन्सींसोबत शेअर करत आहे. एनआयए अशा प्रकरणांचाही तपास करत आहे, ज्यामध्ये बनावट नोटांचा वापर करून दहशतवादी घटना घडल्या होत्या. यासाठी एनआयएने टेरर फंडिंग आणि फेक करन्सी सेलही तयार केला आहे.

2000 रुपयांची बनावट नोट कशी ओळखायची
ओळख क्रमांक-1 ची नोट लाईटसमोर ठेवल्यास येथे 2000 लिहिले जाईल.
जर ओळख क्रमांक-2 डोळ्यासमोर 45 अंशाच्या कोनात ठेवला तर येथे 2000 लिहिला जाईल.
ओळख क्रमांक-3 देवनागरीमध्ये 2000 लिहिलेला दिसेल.
ओळख क्रमांक-4 केंद्रावर महात्मा गांधींचे चित्र आहे.
ओळख क्रमांक-5 RBI आणि 2000 असे लहान अक्षरात लिहिलेले आहे.
आयडेंटिफिकेशन नंबर-6 हा सिक्युरिटी थ्रेड हॅश आहे ज्यावर भारत, RBI आणि 2000 लिहिलेले आहे. नोट हलके वळवल्यावर, या धाग्याचा रंग हिरवा ते निळा होतो.
ओळख क्रमांक-7 हमी कलम, गव्हर्नरची स्वाक्षरी, वचन खंड आणि RBI लोगो उजवीकडे आहेत.
ओळख क्रमांक-8 येथे महात्मा गांधींचे चित्र आणि इलेक्ट्रोटाइप (2000) वॉटरमार्क आहे.
ओळख क्रमांक-9 वरच्या डाव्या आणि खालच्या उजव्या बाजूला लिहिलेले अंक डावीकडून उजवीकडे मोठे होतात.
ओळख क्रमांक-10 मध्ये लिहिलेल्या 2000 क्रमांकाचा रंग बदलतो. त्याचा रंग हिरव्यापासून निळ्यामध्ये बदलतो.
ओळख क्रमांक-11 उजव्या बाजूला अशोक स्तंभ आहे.
ओळख क्रमांक-12 हा उजव्या बाजूला एक आयताकृती बॉक्स आहे, ज्यामध्ये 2000 लिहिलेले आहे.
आयडेंटिफिकेशन नंबर-13 मध्ये उजव्या आणि डाव्या बाजूला सात ब्लीड रेषा आहेत ज्या खडबडीत आहेत.

मागून ओळख
ओळख क्रमांक-14 मध्ये नोट छापण्याचे वर्ष लिहिलेले आहे.
ओळख क्रमांक-15 स्लोगनसह स्वच्छ भारत लोगो.
ओळख क्रमांक-16 केंद्राच्या बाजूला भाषा पॅनेल.
ओळख क्रमांक-17 मंगळयान नमुना.

अंधांसाठी ओळख
महात्मा गांधींचे पोर्ट्रेट, अशोक स्तंभाचे प्रतीक, ब्लीड रेषा आणि ओळख चिन्ह खडबडीत आहेत.