जळगाव लाईव्ह न्यूज । २३ ऑक्टोबर २०२१ । भारतीय संस्कुर्ती त्यागमय आहे. आपण देण्याकरिता आहोत घेण्याकरिता नाही ‘नेषा तर्कण मतीरापनेया’ ‘यथार्थानुभव: प्रेमा’ असे आपण ज्ञानी बनले पाहिजे, स्वाद सांगितला जाऊ शकत नाही तसे आपण झालो पाहिजे, असे प्रतिपादन डॉ. राजीव रंजन सिन्हा यांनी केले.
मू. जे महाविद्यालयातील तत्वज्ञान विभागातर्फे ‘२१ व्या शतकात उपनिषेदांचे ज्ञान’ या विषयावर २० ते २४ ऑक्टोबर दरम्यान पाच दिवसीय कार्यशाळेचे आयोजन करण्यात आले आहे. कार्यशाळेच्या दुसऱ्या दिवसाच्या प्रथम सत्रात डॉ. राजीव रंजन सिन्हा यांनी उपस्थितांना मार्गदर्शन केले. यावेळी मंचावर प्रो.आसर सी. सिन्हा, एस.आर.आयचे अध्यक्ष जे.एम. दवे, तत्वज्ञान विभागप्रमुख प्रा.डॉ. रजनी सिन्हा आदी उपस्थित होते.
पुढे बोलतांना डॉ. सिन्हा म्हणाले की, ‘ओम’ अक्षर हे उद्गीथा आहे, त्याची पूजा करावी. ‘ओम’ त्याच प्रकारे बोलतो. तेच स्पष्ट केले आहे. या भूतांचा रस म्हणजे पृथ्वी. पृथ्वीचा रस म्हणजे पाणी. पाण्याचा रस औषध आहे, औषधांचा रस पुरुष आहे, माणसाची चव वाणी आहे, वाणीची चव रुक आहे. रिकचा रस म्हणजे समा आणि रस म्हणजे उदगीता. असेही मत त्यांनी मांडले.
वक्ते जे.एम. दवे यांनी अक्षरधाम विषयक लघुपट दाखवला. प्रो.देवेंद्रनाथ तिवारी यांनी छांदोग्य तत्व ४,५ व ६ अध्याय उपनिषदे हे हिंदू धर्माचे महत्त्वाचे धर्मग्रंथ आहेत. त्यांची संख्या सुमारे १०८ आहे, परंतु मुख्य उपनिषदे १३ आहेत. प्रत्येक उपनिषद हे एका किंवा दुसर्‍या वेदाशी संबंधित आहे. परमात्मा, परमात्मा-ब्रह्म आणि आत्मा यांच्या स्वभावाचे आणि नातेसंबंधांचे अत्यंत तात्विक आणि ज्ञानी वर्णन देण्यात आले आहे. शंकराचार्य यांनी सांगितलेले उपनिषद महत्त्वाचे नसून सारीच उपनिषद महत्त्वाचे आहेत, असे प्रतिपादन केले. कार्यक्रमाचे प्रास्तविक डॉ. रजनी सिन्हा यांनी तर संयोजन व आभार प्रा.डॉ. देवानंद सोनार व अखिलेश शर्मा यांनी केले.
