जळगाव लाईव्ह न्यूज । १० मार्च २०२३ । केंद्र सरकारने सीमा सुरक्षा दलाच्या(BSF) रिक्त पदांमध्ये माजी अग्निशमन सैनिकांसाठी 10% आरक्षण जाहीर केले आहे. यासोबतच उच्च वयोमर्यादेचे नियम शिथिल करण्यात आले आहेत.
मात्र, माजी अग्निवीर पहिल्या तुकडीचा भाग आहे की दुसऱ्या तुकडीचा, यावर ते अवलंबून असेल. सीमा सुरक्षा दल कायदा 1968 च्या कलम 141 च्या उपकलम (2) च्या कलम (बी) आणि (सी) द्वारे प्रदान केलेल्या अधिकारांचा वापर करून गृह मंत्रालयाने (MHA) जारी केलेल्या अधिसूचनेद्वारे ही घोषणा केली असून ती गुरुवारपासून (9 मार्च) लागू झाली आहे.
गृह मंत्रालयाच्या अधिसूचनेनुसार, कॉन्स्टेबल पदासाठी, अग्निवीरांच्या पहिल्या बॅचच्या उमेदवारांना उच्च वयोमर्यादेत 5 वर्षांची सूट मिळेल, तर त्यानंतरच्या सर्व बॅचच्या उमेदवारांना शिथिलता दिली जाईल. उच्च वयोमर्यादेत 3 वर्षे.
अधिसूचनेनुसार, बीएसएफमध्ये भरतीसाठी अर्ज करणार्‍या माजी अग्निशामकांना ‘शारीरिक कार्यक्षमता चाचणी’मधून सूट दिली जाईल. विशेष म्हणजे, चार वर्षांचा कार्यकाळ पूर्ण केल्यानंतर देशातील तिन्ही सेवांमधून मुक्त होणाऱ्या अधिकाधिक ‘अग्निवीर’ना नियमित करण्यासाठी केंद्र सरकार अनेक उपाययोजनांची घोषणा करत आहे.
या अंतर्गत, केंद्रीय गृह मंत्रालयाने CRPF, CISF, आसाम रायफल्स, ITBP, SSB, BSF यांसारख्या जवळपास सर्व केंद्रीय सशस्त्र दलांमध्ये माजी अग्निशमन दलाच्या जवानांसाठी 10 टक्के आरक्षण जाहीर केले आहे. संरक्षण मंत्रालयाने सशस्त्र दलांव्यतिरिक्त इतर विभागांमध्ये माजी अग्निवीरांसाठी आरक्षण जाहीर केले आहे. याशिवाय महिंद्रा आणि टाटा यांसारख्या खासगी क्षेत्रातील अनेक बड्या कंपन्यांनीही हवाई, थल आणि नौदलातून 4 वर्षांनंतर मुक्त झालेल्या अग्निवीरांना नोकऱ्यांमध्ये प्राधान्य देण्याची घोषणा केली आहे. याशिवाय, बहुतेक राज्य सरकारांनी प्रांतीय सशस्त्र दलांच्या भरतीमध्ये माजी अग्निशमन दलासाठी आरक्षण जाहीर केले आहे.
अग्निवीरचे प्रकार आणि पात्रता
अग्निवीर: जनरल ड्यूटी (ट्राय सर्व्हिसेस) – 10वी/मॅट्रिकमध्ये किमान 45% गुण आणि प्रत्येक विषयात किमान डी ग्रेडसह प्रत्येक विषयात 33% गुण आणि ग्रेडिंग सिस्टमचे अनुसरण करणार्‍या बोर्डांकडून एकूण C2 ग्रेड.
अग्निवीर: तांत्रिक (तिन्ही सेवांमध्ये) – 12वी वर्गात भौतिकशास्त्र, रसायनशास्त्र, गणित आणि इंग्रजीमध्ये 50% गुण असणे आवश्यक आहे. या चार विषयात किमान ४०% गुण.
अग्निवीर: लिपिक/स्टोअर कीपर, तांत्रिक (ट्राय सर्व्हिसेस) – प्रत्येक विषयात किमान ५०% गुणांसह १२वी उत्तीर्ण, एकूण ६०% गुण आणि १२वी इयत्तेत गणित/खाते/पुस्तक या विषयात ५०% गुण.
अग्निवीर: ट्रेडसमन (तिन्ही सेवांमध्ये) – 8वी आणि 10वी उत्तीर्ण. पहिल्या बॅचसाठी, अग्निवीरचे पात्रता वय 17.5 वरून 23 वर्षे करण्यात आले आहे (संरक्षण मंत्रालयाने स्पष्ट केले आहे की ही वयोमर्यादा फक्त या भरतीसाठी आहे).
